Bir Zamanlar New York / The Immigrant (2015)
Ya gittiğin yerde de mutsuz olursan.
Geçmişten günümüze insanlığın en büyük problemlerinden biri de barınma ve aidiyetlik meselesidir. Savaşlar, kültürel çatışmalar ya da coğrafi değişimler gibi birçok mesele toplumları göç etmeye zorlamıştır. Göçleri ve insanların bu değişimden sonra yaşadıklarını sinema filmleri hikayelerinin çıkış noktası yapmıştır. İşte bunlardan en yenisi yönetmenliğini James Gray’in yaptığı The Immıgrant. Türkçe çevirisiyle Göçmen. Uzun bir süre bu isimle tanısak da vizyon yaklaştığında adının Bir Zamanlar New York olarak değiştirildiğini duyduk. Ancak benim kanaatim Göçmen adının filmi daha iyi anlattığı yönünde.
Yıl 1921… Ewa Cybulski ve kız kardeşi Magda savaşın kendilerinde bıraktıkları hasarlardan kurtulmak ister. Yeni bir başlangıç yapmak için tüm savaş mağdurları gibi Amerikan rüyasının peşine düşüp Polonya’dan New York’a gelirler. Yolcu geçişlerinin yapıldığı Ellis Adası’na vardıklarında doktorlar Magda’nın hasta olduğunu fark eder ve bunun üzerine iki kadının yolları ayrılır. Ewa, Manhattan’ın acımasız sokaklarında başıboş kalırken kız kardeşi de karantina altına alınır. Magda’yla bir araya gelmek adına bütün umutları tükenen Ewa bir anda kendini yardımsever ama bir o kadar da art niyetli görünen ve kendisini hayat kadınlığına zorlayan Bruno’nun yanında çalışırken bulur. 
Yönetmen James Gray, 1923’te Ellis Adası’na gelen büyükbabasının çektiği fotoğraflar üzerine filminin hikâyesini oluşturur. O dönem büyükbabasından duydukları ve araştırmalarından öğrendikleri bu filmi yapmasını sağlar. The Immıgrant, göçmen bir kadının yabancı bir ülkede ayakta kalma mücadelesini anlatıyor. Yönetmen Ewa’nın neden ve nasıl göç ettiğini ilk sahne ile geçiştirip seyirciyi hızlıca New York’a götürüyor. Yabancı bir ülkede kendisine yardım eden ilk kişiye güvenen Ewa barınma sorununu çözer. Ama kafası hep kardeşindedir ve para kazanması gerekir. Senaryoda ki çözülmeler burada başlıyor. Ewa New York’u çok fazla tanımadan seçim yapmaya mecbur bırakılıyor. Kimi zaman kardeşi Magda’ya sevgisi ile inançları arasında gel-gitler yaşıyor. Ancak yönetmen bunu çözümlemekten kaçarak yüzeysel anlatmayı tercih ediyor. Hikayenin üçüncü kahramanı Bruno’nun kuzeni Orlondo. Senaryo göçmen bir kadının kardeşi için istemediği işleri yapmasını yetersiz bulup onu gereksiz bir ikilemin arasında bırakıyor.
Bir Zamanlar New York ismi beklentileri artırabilir ancak filmin New York’a dair dış çekimleri sayılı. Birkaç sahne hariç dönemin ruhunu yansıtan sahneler ile karşılaşmıyoruz. Dekor ve kıyafetlerdeki renk seçimleri başarılı kullanılsa da karanlık ışıkların ve tasvirin yoğun olması bunun önüne geçiyor. O dönem New York’un eğlence anlayışı olarak gösterilen estetikten yoksun tiyatro ve gösteriler ne yazık ki bir tekrardan öteye geçemiyor. Görsel olarak emek verilmemesi ve yeterince araştırılmaması seyirciyi sanat yönetmeni tarafından hayal kırıklığına uğratabilir.
Filmin oyuncu kadrosunda Marion Cotillard, Joaquin Phoenix ve Jeremy Renner yer alıyor. Ewa karakterini Marion Cotillard için özel yazan yönetmen Gray hatta “Cotillard kabul etmeseydi filmi yapmazdım” diyor. Diyaloglarına rağmen bakışları ve mimikleri ile senaryoya daha fazla hizmet eden Cotillard, Gray’ı mahcup etmiyor. Joaquin Phoenix ile yönetmenin birlikte üç filmi daha bulunuyor. Phoenix, Gray ile çalışma uyumunu yakaladığını gösterse de karakteri Bruno’nun çıkmazlarını daha uçlara taşımalıymış. Çünkü içine düştüğü durum maalesef ki muğlak kalıyor.
