Equinox Flower (1958): Evlilik Temelli İletişimsizlik

Japonya’nın en gelenekselci yönetmenleri arasında gösterilen Yasujiro Ozu, kimilerine göre belki de en gelenekselci olanıdır. Yüzünü doğuya dönmekle kalmayıp, sırtını da batıya tam anlamıyla dönmüş. Japon kültürüne çok bağlı, onu yaşatmak için Japonya’nın batılaşmasında en fazla role sahip olan sinemayı tercih ediyor. 2. Dünya Savaşı’ndan sonra çektiği filmler olarak anılan ev-ofis filmlerinden biri olan Equinox Flower orijinal adı ile Higanbana o alt türün bütün inceliklerine sahip filmlerden bir tanesi.

Equinox Flower; Yasujiro Ozu’nun her filminde değinmeyi es geçmediği başta evlilik ile sorunlar olmak üzere, aile içi iletişimsizliği en iyi gördüğümüz filmlerinden biri. Hirayama ailesi baskın bir baba karakter, gereksiz konuşmalardan kaçınan bir anne ve iki genç kızdan oluşmaktadır. Ailenin büyük kızı Setsuko sevdiği adamla evlenip onunla birlikte yaşamak ister. Babasının bunu bir şekilde öğrenmesinden sonra aile içindeki varolan iletişimsizlik had safhaya çıkar. Çünkü baba buna onay vermeyecektir. Başrolde şehrin olduğu yaşam biçimine adapte olan Hirayama ailesinin geleneklerine bağlı olan belki de son halkasıdır baba Wataru Hirayama. Film boyunca 3-4 aile üzerinden ebeveynler ile çocukları arasındaki iletişimsizliklerin farklı farklı örneklerini görürüz.

Filme konu olan bu iletişimsizliklerin tamamı Wataru Hirayama’nın yakın çevresi içerisinde gerçekleşmektedir. Bu iletişimsizliklerin ortak noktası da evlilikten kaynaklıdır.  Ne hikmettir ki, çocuğu ile iletişim sıkıntısı yaşayan herkes aklıselim olarak gördükleri Wataru Hirayama’ya danışır. Wataru Hirayama’da ona danışan hiç kimseyi geri çevirmez. Sonra Wataru Hirayama’da çocuğu ile aynı sorunları sert bir şekilde yaşar. Herkese fikir verip, sorunlarını çözmeye çalışan Wataru kendi sorununu çözmekten ziyade arap saçı kıvamına getirir.

 “Bu yaşımda olmasa da gençliğimde ben de sevgimi belli ederdim. Gerçi üzerinden uzunca bir süre geçti. Bu evliliği benim kendi evliliğimle karşılaştırırsak, benimki biraz daha pragmatik ve rutin bir evlilikti. Eşim de bu düşünceme katılacaktır. Birbirimize delicesine âşık olduğumuz için evlenmemiştik. Ailelerimizin bizlere hazırladığı senaryoya dâhil olduk diyebiliriz. Bu nedenle evlenen çiftimiz bu fırsatı yakaladıkları için çok şanslılar ve kendilerini kıskanıyorum desem yalan olmaz. Mutluluğunuz daim olsun…” Bu sözler filmin hemen başında geçen bir düğündeki konuşmaya ait. Bu sözleri filmin başrolü olan Wataru Hirayama sarf ediyor.

Wataru Hirayama’nın ağzından üstteki paragraftaki gibi sözler dökülmesine rağmen film boyunca tezat davranışlar sergilemesi mantığı ve duygularının birbiri ile çelişmesinden başka bir şey değildir. Bir yandan izin vermek ister ama yine gelenekleri üzerine kurduğu düzeni ona içten içe engel olur. Net bir şekilde verdiği kararın arkasında durmak yerine kızı ile evleneceğini söyleyen adamın kızı için doğru kişi olup olmadığını araştırmaya koyulur.

Sessiz filmlerden seslilere geçişin dünya sinemasından çok daha sonra olmasının sebebini nasıl Ozu’nun gelenekselliğine bağlayabiliyorsak. Aynı şekilde siyah beyazdan renkliye geçişin de daha sonra olmasını bağlayabiliriz. Equinox Flower, Ozu sinemasının ilk renkli filmi olarak da literatürlere geçer. Son olarak Equinox Flower girişte de yazıldığı gibi savaş sonrası Ozu sinemasının bütün ayrıntılarını üzerinde taşır. Olanı olduğu gibi gösteren Ozu filmlerinden sadece biridir.